dawać sobie radę
  • „wyprzecinkowane” spójniki
    25.05.2010
    25.05.2010
    Jak dalece „drobiazgowa” powinna być interpunkcja? Czy w poniższych zdaniach jest wystarczająco poprawna?
    Jest dobrze wyszkolony, ale choć bardzo się stara, nie daje rady pokonać przeciwniczki.
    Okazuje się, że spuszczając manto strażnikowi, otrzymamy odpowiedni atrybut.

    Czy też fragmenty choć bardzo się stara oraz spuszczając manto strażnikowi powinny mieć z obu stron myślniki albo przecinki? „Wyprzecinkowane” z obu stron ale i że nie wyglądają najlepiej.
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • zagadki gramatyczne
    14.11.2001
    14.11.2001
    Szanowni Państwo!
    Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
    Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
    1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
    2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
    3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
    4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
    5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
    6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
    7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
    Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
    Mirosław Sochalski, Bydgoszcz
  • growy
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy przymiotnika growy. Współcześnie dyskurs związany z grami wideo bardzo intensywnie się rozwija, a wspomniane słowo wciąż jest często uznawane za niepoprawne. Prowadzi to do prób zastępowania go np. przez gamingowy (abstrahując już od akademickiego ludyczny). Proszę o radę – czy możemy już oficjalnie afirmować to growe słówko?
    Z pozdrowieniami
    Krzysztof
  • Kto chodzi do przedszkola?
    18.03.2012
    18.03.2012
    Szanowni Państwo,
    zawsze wiedziałam, że wychowawczyni w przedszkolu to przedszkolanka. Ktoś mnie jednak poprawił, mówiąc, że przedszkolanka to dziewczynka w przedszkolu, a przedszkolanek to chłopiec. Dla mnie chłopiec to przedszkolak albo przedszkolaczek, ale z dziewczynką mam problem, najbardziej pasuje mi przedszkolaczka, ale nie wiem, czy to poprawna nazwa. Proszę o podanie prawidłowych określeń wychowawczyni oraz chłopca i dziewczynki chodzących do przedszkola.
    Kłaniam się – R. G.
  • odmiana nazwisk zakończonych na -o

    7.11.2020
    4.12.2007

    „Słowiańskie nazwiska zakończone na -o odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a” (Słownik nazw własnych). Zgodnie z tym: z Latą, Klaczką, Sopoćką i… Puzią. W zasadach pisowni stoi, że „nazwiska włoskie zakończone na -o odmieniają się tak, jak polskie nazwiska typu Puzio”. Przykłady (z Boccacciem, Leoncavallem) zwrotnie sugerują, że z Puziem. Czy „nazwiska typu Puzio” są przemilczanym w zasadach wyjątkiem. A Rechnio – czy jest „typu Puzio”?

  • odznaczyć
    22.11.2010
    22.11.2010
    Witam,
    mam pytanie o poprawność używania słowa odznaczyć jako równoważnego z usunąć zaznaczenie. A także tłumaczenia angielskiego uncheck jako odznacz. W SJP definicja odznaczyć nie zawiera usunąć zaznaczenie i wygląda następująco:
    odznaczyć — odznaczać
    1. «znacząc, wyodrębnić coś z jakiejś całości»
    2. «wyróżnić kogoś, dając mu jakieś odznaczenie»

    Czy używanie odznaczyć zamiast usunąć zaznaczenie jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • pseudo + (reality show)
    2.08.2001
    2.08.2001
    Szanowni Państwo!
    Proszę o poradę w sprawie pisowni wyrażeń:
    pseudo reality show
    mini wesołe miasteczko,
    ponieważ oczywiście chciałoby się połączyć, np. miniwesołe miasteczko, ale czy na pewno tak można?
    Staramy się unikać tego typu sytuacji, ale czasami trudno to w jakikolwiek sposób zastąpić.
    Dziękuję bardzo,
    z poważaniem Iwona Hlebko
  • rabat, upust, opust
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo!
    Słownik poprawnej polszczyzny dopuszcza stosowanie słowa upust jako synonimu rabatu. Słownik języka polskiego takiego znaczenia tego słowa nie wymienia, utwierdzając swoich użytkowników w poglądzie, że rabat to inaczej opust. Ja jednak chciałabym wiedzieć, który z tych słownikow się myli (lub nie dopowiada). Bardzo proszę o jakieś rozstrzygnięcie RJP w tej sprawie.
    Z poważaniem
    Jolanta Śliwińska
  • swój czy twój?
    29.10.2010
    29.10.2010
    Szanowni Państwo!
    Mam problem z użyciem zaimka dzierżawczego w poniższym zdaniu: „Przyjmij radę od swojego największego fana”. Zastanawiam się, czy nie należałoby raczej napisać: „Przyjmij radę od twego największego fana”. Byłbym bardzo wdzięczny za pomoc w rozstrzygnięciu tej wątpliwości.
    Z wyrazami szacunku,
    Miłosz Aponowicz
  • ukośnik w funkcji nawiasów
    24.09.2002
    24.09.2002
    Spotykam się czasem z tekstami, w których zamiast nawiasów okrągłych () używa się ukośników. Kiedyś stare maszyny do pisania nie miały nawiasów okrągłych w zestawie czcionek, ale obecnie można je wpisać na każdym komputerze. Wobec tego czy używanie ukośników w miejsce nawiasów nie jest błędem?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego